LIFO co to? Definicja i zasada Last-In, First-Out
LIFO, czyli Last-In, First-Out, to jedna z metod wyceny zapasów stosowana w rachunkowości. Jej fundamentalna zasada głosi, że ostatnio nabyte lub wyprodukowane towary są sprzedawane jako pierwsze. Oznacza to, że koszt sprzedanych towarów (COGS) jest kalkulowany na podstawie cen najnowszych dostaw, podczas gdy zapasy pozostające na stanie są wyceniane według cen starszych. W praktyce, jeśli firma zakupiła ten sam produkt wielokrotnie po różnych cenach, podczas sprzedaży pierwsza jednostka będzie traktowana jako pochodząca z najnowszej dostawy. Ta metoda ma istotny wpływ na prezentowane wyniki finansowe firmy, szczególnie w kontekście kosztów i zysków.
Metoda LIFO: wycena zapasów w praktyce
W praktyce stosowanie metody LIFO polega na tym, że przy każdej sprzedaży lub rozchodzie towaru, jego koszt jest przypisywany z najnowszej partii zapasów. Na przykład, jeśli firma zakupiła 100 sztuk produktu A po 10 zł, a następnie kolejne 100 sztuk po 12 zł, a potem sprzedała 150 sztuk, to koszt tych 150 sztuk zostanie obliczony w następujący sposób: 100 sztuk po 12 zł (najnowsza dostawa) plus 50 sztuk po 10 zł (ze starszej dostawy). Pozostałe 50 sztuk zapasów na koniec okresu będzie wycenione po cenie 10 zł. Ta strategia wyceny ma bezpośrednie przełożenie na wysokość kosztów sprzedanych towarów, a co za tym idzie, na wynik finansowy firmy.
Last In, First Out w kontekście podatkowym
Z perspektywy podatkowej, metoda LIFO może być szczególnie atrakcyjna w okresach inflacji. W takiej sytuacji, gdy ceny zakupu towarów systematycznie rosną, stosowanie LIFO skutkuje wyższym kosztem sprzedanych towarów. Wyższy koszt oznacza niższy zysk brutto, a co za tym idzie, potencjalnie niższy podatek dochodowy do zapłacenia. Jest to jeden z głównych powodów, dla których firmy decydują się na tę metodę, mimo że może ona prowadzić do zaniżenia wartości zapasów w bilansie, jeśli ceny stale rosną.
LIFO a inflacja i dochód netto
Jak LIFO wpływa na zyski firmy?
W okresach inflacji, gdy ceny zakupu towarów systematycznie rosną, metoda LIFO może prowadzić do obniżenia wykazywanych zysków firmy w krótkim okresie. Dzieje się tak dlatego, że koszt sprzedanych towarów jest kalkulowany na podstawie droższych, nowszych dostaw. Niższy zysk brutto przekłada się na niższy zysk netto. Jednakże, z perspektywy zasady współmierności kosztów z przychodami, LIFO może zapewnić lepsze odzwierciedlenie aktualnych kosztów związanych z uzyskanymi przychodami, co jest korzystne w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczym.
LIFO a podatek dochodowy – korzyści
Jedną z kluczowych korzyści płynących ze stosowania metody LIFO, szczególnie w okresach inflacji, jest możliwość obniżenia zobowiązań podatkowych. Wyższy koszt sprzedanych towarów (COGS) wynikający z wyceny według LIFO prowadzi do niższego zysku brutto, a tym samym niższej podstawy opodatkowania. Mniejszy podatek dochodowy oznacza więcej środków pozostających w dyspozycji firmy, co może być wykorzystane na inwestycje lub inne cele rozwojowe. Dlatego też, LIFO jest często postrzegane jako strategia optymalizacji podatkowej.
Zastosowanie i różnice: LIFO vs FIFO
Kiedy warto użyć metody LIFO?
Metoda LIFO znajduje uzasadnienie w specyficznych warunkach rynkowych i operacyjnych. Jest ona szczególnie korzystna w branżach, gdzie występują silne tendencje wzrostowe cen, co pozwala na optymalizację podatkową. Firmy, które posiadają produkty wielkogabarytowe, niepsujące się lub o bardzo długim terminie ważności, gdzie rotacja zapasów nie jest kluczowa i wiek towaru nie ma znaczenia przy sprzedaży, również mogą rozważyć stosowanie LIFO. Ponadto, LIFO może być efektywne w magazynach o specyficznej organizacji, gdzie na przykład wykorzystywane są systemy regałowe push-back lub drive-in, ułatwiające dostęp do nowszych dostaw.
LIFO w opozycji do FIFO: kluczowe różnice
Główna różnica między LIFO a FIFO (First-In, First-Out) leży w kolejności wyceny sprzedawanych zapasów. FIFO zakłada, że pierwsze nabyte towary są sprzedawane jako pierwsze, co oznacza, że koszt sprzedanych towarów jest kalkulowany na podstawie najstarszych dostaw, a zapasy pozostające na stanie są wyceniane według cen najnowszych. W okresach inflacji FIFO prowadzi do wyższego zysku brutto i podatku dochodowego, ale lepiej odzwierciedla aktualną wartość zapasów w bilansie. LIFO natomiast, w tych samych warunkach, obniża zysk i podatek, ale może zaniżać wartość zapasów w bilansie.
Wycena produktów: LIFO, FIFO i inne metody
Oprócz LIFO i FIFO, w rachunkowości stosuje się również inne metody wyceny zapasów. FEFO (First Expired, First Out) kładzie nacisk na termin ważności produktów, co jest kluczowe w branży spożywczej. Metoda LOFO (Lowest In, First Out) polega na sprzedaży najtańszych produktów jako pierwszych, a HIFO (Highest In, First Out) – najdroższych. Popularna jest także metoda AVCO (Average Costing Method), czyli wycena oparta na średniej ważonej cenie nabycia wszystkich dostępnych zapasów. Wybór odpowiedniej metody zależy od specyfiki branży, rodzaju asortymentu i celów firmy. Warto pamiętać, że Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (IFRS) nie dopuszczają stosowania metody LIFO.
Plusy i minusy stosowania metody LIFO
Gdzie wykorzystuje się wycenę LIFO?
Metoda LIFO znajduje zastosowanie w różnych sektorach gospodarki, często tam, gdzie fluktuacje cen są znaczące lub gdzie specyfika produktów usprawiedliwia takie podejście. Przykładowo, salony samochodowe mogą stosować LIFO, ponieważ ceny pojazdów mogą się zmieniać, a ich rotacja nie zawsze jest błyskawiczna. Podobnie firmy z branży petrochemicznej lub inne podmioty operujące na rynkach surowców, gdzie ceny mogą ulegać znacznym wahaniom, mogą czerpać korzyści z tej metody. Dodatkowo, LIFO może usprawnić przyjęcie towaru i wykorzystanie powierzchni magazynu, skracając dystans pokonywany przez operatorów dzięki pracy w tym samym korytarzu załadunku i rozładunku, co jest możliwe w systemach magazynowych takich jak regały push-back czy drive-in.
Dodaj komentarz